ROTTERDAM– In de Prinses Amaliahaven wordt midden april een bijzondere test uitgevoerd: voor het eerst zal vloeibare ammoniak worden overgepompt van het ene schip naar het andere. Deze praktijktoets is een voorbereidende maatregel voor de toekomstige komst van schepen die op ammoniak varen en in de Rotterdamse haven willen tanken. De resultaten van de praktijktoets worden later geëvalueerd en gedeeld met andere havens en betrokken partijen.
De overslag vindt plaats bij een kade die nog niet in gebruik is. Die locatie is gekozen om de test veilig te laten verlopen en om eventuele geurhinder zoveel mogelijk te beperken. Het exacte moment hangt af van de beschikbaarheid van de schepen en de windrichting. Tijdens de toets zullen de betrokken schepen zo’n twaalf uur lang naast elkaar liggen.
Aan de praktijk zijn maandenlange voorbereidingen voorafgegaan. Het Havenbedrijf Rotterdam werkt hierbij samen met de Divisie Havenmeester, DCMR, Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond en de Gezamenlijke Brandweer. Gezamenlijk zijn zij verantwoordelijk voor de uitvoering en de veiligheid van de handeling.
Hoewel alles erop gericht is om te voorkomen dat ammoniak vrijkomt, zijn er voor het geval dat dit tóch gebeurt, diverse noodscenario’s voorbereid. Volgens recente studies kunnen kleine hoeveelheden ammoniak tijdelijk waarneembaar zijn tot in Hoek van Holland, Voorne aan Zee en Rozenburg. De gezondheidsrisico’s zijn daarbij verwaarloosbaar, maar de geur is herkenbaar en scherp. Omwonenden en wijkraden zijn vooraf geïnformeerd.
Tijdens de toets zal circa 1000 kubieke meter vloeibare ammoniak van -33 graden Celsius worden overgepompt. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar het technisch verloop, maar ook naar de samenwerking tussen bemanning, havendiensten en hulpdiensten. Een lek of breuk aan de slang waarmee de ammoniak wordt overgepompt is een van de risicoscenario’s waar rekening mee is gehouden.
De haven van Rotterdam wil voorbereid zijn op het gebruik van ammoniak als scheepsbrandstof en als drager van waterstof. Schepen die varen op ammoniak worden vanaf 2026 verwacht. Ammoniak is aantrekkelijk, omdat het in grote hoeveelheden kan worden opgeslagen en relatief eenvoudig over lange afstanden kan worden vervoerd. De stof wordt al decennialang gebruikt in de industrie, maar het tanken ervan voor scheepvaart is nieuw.
Internationaal is er veel aandacht voor deze proef. Rotterdam is de eerste haven in de EU die op deze schaal een test met ammoniakoverslag uitvoert. Het Havenbedrijf werkt er actief aan om nieuwe scheepsbrandstoffen in de praktijk toe te passen, met als doel de haven geschikt te maken voor een breed scala aan toekomstige brandstoffen.
