OEKRAÏNER (37) UIT VLAARDINGS AZC VEROORDEELD VOOR WITWASSEN MILJOENEN

VLAARDINGEN- De 37-jarige A.Z., die verblijft in het zogenoemde ‘Oekraïne-dorp’ in Vlaardingen – newspeak voor het Azc, exclusief voor Oekraïeners – is door de rechtbank Amsterdam veroordeeld tot een gevangenisstraf van 30 maanden. De man is schuldig bevonden aan het witwassen van bijna 4,5 miljoen euro in contanten. De straf is opgelegd na een uitgebreid onderzoek en een proces dat leidde tot een vonnis op 22 mei 2025.

De zaak draait om twee afzonderlijke feiten. Het eerste feit vond plaats op 4 november 2024 in Amsterdam. Oekraïner Z. is toen aangehouden terwijl hij in zijn auto grote tassen met contant geld vervoerde – in totaal ging het om een bedrag van 419.655 euro. Het tweede feit speelde zich af tussen 6 juni en 17 oktober 2024 in Vlaardingen. In die periode zou Z. zich, in zijn woning op het terrein van het Azc, herhaaldelijk schuldig hebben gemaakt aan het voorhanden hebben van contante geldbedragen die volgens de rechtbank afkomstig zijn uit misdaad. Het gaat om een totaalbedrag van 4.029.000 euro, verspreid over zestien geldbundels die op foto’s op zijn telefoon zijn teruggevonden.

De verdachte verblijft sinds zijn komst naar Nederland met zijn gezin in het zogenaamde Oekraïne-dorp in Vlaardingen. Uit het vonnis blijkt dat hij daar beschikt over twee woningen. In deze woningen zijn onder meer stapels contant geld gefotografeerd, wat de rechtbank kan vaststellen aan de hand van herkenningspunten in het interieur. Ook verklaart de man zelf ter zitting dat hij thuis foto’s heeft gemaakt van contant geld. De twee woningen op het Azc in Vlaardingen zijn dus niet alleen zijn verblijfplaats, maar ook de plek waar grote hoeveelheden geld zijn opgeslagen en verplaatst. Tijdens een onderzoek aan de iPhone 13 Pro van Oekraïner Z. zijn veel foto’s aangetroffen van gebundelde stapels contant geld. De politie heeft aan de hand van visuele kenmerken vastgesteld dat zestien van deze foto’s daadwerkelijk in de woningen van de verdachte in Vlaardingen zijn gemaakt. Per afbeelding is het zichtbare bedrag vastgesteld, met als totaal 4.029.000 euro. De rechtbank acht dit bedrag bewezen als voorhanden en afkomstig uit misdaad. De rechtbank stelt ook vast dat er geen sprake is van dubbeltellingen – het gaat volgens de rechter steeds om andere stapels geld. In de twee woningen van Z. zijn daarnaast een notitieboekje aangetroffen met aantekeningen van bedragen in verschillende valuta, wat duidt op een systematische werkwijze.

De man heeft bij de politie en tijdens de zitting wisselende verklaringen afgelegd over de herkomst van het geld. Pas 5 maanden na zijn aanhouding begon hij hierover te verklaren. Wat betreft het geldbedrag dat in de auto is aangetroffen, beweert hij dat het geld zou zijn geleend van een man, maar hij weigert contactgegevens van deze man te verstrekken. De rechtbank vindt de verklaring onvoldoende concreet, niet verifieerbaar en bovendien niet geloofwaardig.

Ten aanzien van de enorme contante bedragen in zijn woningen op het Azc in Vlaardingen, verklaart de man dat hij Oekraïners hielp bij het kopen van bijvoorbeeld huizen in Spanje. Die Oekraïners zouden geld bij hem achterlaten en hij maakte daar dan foto’s van als bewijs. Als tegenprestatie zou hij een klein percentage krijgen, maar ook hier noemt hij geen namen, noch kan hij andere controleerbare gegevens geven over de herkomst van het geld. De rechtbank vindt dat zijn verklaringen geen stand houden en oordeelt dat het geld uit misdrijf afkomstig is, en dat Oekraïner Z. zich daar ook bewust van is.

Uit observaties van de politie blijkt dat de man herhaaldelijk tassen overdroeg of ontving. Soms is daarbij een briefje overhandigd of getoond, wat mogelijk diende als een zogenoemde ’token’ – een bewijsstuk dat wordt gebruikt in criminele netwerken om overdrachten te bevestigen. Deze bevindingen passen in het beeld van ondergronds bankieren, een manier om illegaal geld te verplaatsen buiten zicht van financiële instanties. Tijdens zijn aanhouding op 4 november 2024 vervoerde hij een geldbedrag van ruim 400.000 euro in sporttassen, wat de rechtbank beschouwt als een ongewone en onprofessionele manier om legale transacties uit te voeren.

Een belangrijk juridisch punt in deze zaak is het feit dat de politie zonder toestemming van een rechter-commissaris onderzoek deed aan de telefoon van Z. Hoewel dit volgens de rechtbank een schending betekent van zijn privacy, wordt dit vormverzuim niet zwaar genoeg geacht om bewijs uit te sluiten. Gezien de ernst van de feiten en de omvang van het geldbedrag, oordeelt de rechtbank dat de informatie uit de telefoon rechtmatig gebruikt kan worden in het bewijs.

Volgens het strafblad van 7 januari 2025 heeft Oekraïner Z. in Nederland geen eerdere strafbare feiten op zijn naam staan. De rechtbank houdt in haar oordeel rekening met het feit dat hij met zijn gezin uit Oekraïne zou zijn gevlucht vanwege de oorlog, maar stelt dat dit zijn strafbare handelen niet rechtvaardigt. De rechtbank verklaart het in beslag genomen geld, de iPhone, en een auto die betrokken is bij het transport van geld verbeurd. Deze goederen worden aangemerkt als gebruikt bij het plegen van strafbare feiten. Andere in beslag genomen spullen, zoals tassen, telefoons en een laptop, moeten aan de Oekraïner worden teruggegeven.

Hoewel het Openbaar Ministerie een gevangenisstraf van 42 maanden had geëist, komt de rechtbank uiteindelijk tot een lagere straf van 30 maanden. Daarbij houdt de rechtbank rekening met het feit dat de Oekraïner niet eerder is veroordeeld en met zijn persoonlijke omstandigheden. De straf is grotendeels gebaseerd op de zwaarte van het feit: het witwassen van bijna 4,5 miljoen euro in contanten, in een periode van enkele maanden, in combinatie met het gebruik van meerdere woningen op het Azc Vlaardingen en systematische werkwijzen. De opgelegde straf is geheel onvoorwaardelijk. De Oekraïner blijft vastzitten in de penitentiaire inrichting waar hij nu al verblijft. De tijd die hij al in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, wordt in mindering gebracht op zijn straf.