ROTTERDAM– Het bedrijventerrein Nieuw Mathenesse, vlak bij de grens met Schiedam, lijkt uitgegroeid tot een verzamelplek voor lachgasgebruikers, mede doordat toezicht er nauwelijks merkbaar is. Op de Gustoweg in het westelijke deel van Rotterdam ligt het vol met lege lachgascilinders, zwarte ballonnen, flessen alcohol en fastfoodverpakkingen. De afwezigheid van zichtbaar toezicht maakt deze uithoek van de stad aantrekkelijk voor groepen die op andere plekken worden geweerd.
In Rotterdam geldt sinds enige tijd een streng verbod op het gebruik van lachgas, met als doel om zowel de openbare orde als de volksgezondheid beter te beschermen. Het stadsbrede verbod richt zich in elk geval op overlastgevend gebruik – bijvoorbeeld in de openbare ruimte of in het verkeer. In een aantal aangewezen gebieden is het gebruik en de verkoop van lachgas ook in bredere zin verboden. Daar maakt het niet uit of het gebruik tot overlast leidt; elk recreatief gebruik is daar verboden. Deze gebieden zijn aangewezen vanwege structurele overlast, vaak in woonwijken of nabij uitgaansgelegenheden. Het verbod kent enkele uitzonderingen. Lachgas mag nog wel worden gebruikt binnen de medische sector en in industriële toepassingen, zoals in de voedingsmiddelenindustrie. Het recreatieve gebruik is daarmee uitgesloten en overtreding van de regels kan leiden tot een boete van 100 euro. In sommige gevallen kan ook inbeslagname of bestuurlijke handhaving volgen.
De invoering van het verbod leidde aanvankelijk tot een merkbare afname van het gebruik op bekende overlastlocaties, zoals de Maasboulevard, het uitgaansgebied bij het Stadhuisplein en bepaalde delen van Rotterdam-Zuid. Deze daling wordt deels toegeschreven aan gerichte handhaving door de gemeente en de politie. Stadswachten, wijkagenten en BOA’s houden op deze plekken vaker toezicht en treden op bij overtredingen, maar waar het toezicht toeneemt, lijkt het probleem zich te verplaatsen. Nieuw Mathenesse is hiervan mogelijk een voorbeeld. Het bedrijventerrein ligt afgelegen en wordt ’s avonds nauwelijks bezocht door handhavers. De omgeving biedt volop gelegenheid om met auto’s bijeen te komen. De gemeente Rotterdam stelt dat ze zich bewust is van de risico’s van verschuiving van de problematiek.
In februari kondigde het stadsbestuur een nieuw actieplan aan om bezit, gebruik en handel in lachgas steviger aan te pakken. Onderdeel van dat plan is een nauwere samenwerking tussen Stadsbeheer, de politie en gemeentelijke toezichthouders. Er moet beter worden afgestemd waar handhaving het meest nodig is, en meldingen van bewoners moeten sneller worden verwerkt. Volgens de gemeente is op dat vlak al verbetering zichtbaar. De afhandelingstijd van meldingen over lachgascilinders is aanzienlijk verkort: van gemiddeld vier weken naar drie à vier werkdagen. Hierdoor daalde het aantal maandelijkse klachten van 150 naar 50. Toch blijft onduidelijk of de problematiek werkelijk is verminderd of zich slechts heeft verplaatst naar locaties waar handhaving minder zichtbaar is.
Ondernemers en hun personeel op Nieuw Mathenesse pleiten nu voor meer toezicht en structurele controles, ook in de avond en nachtelijke uren. De vrees bestaat dat het terrein zonder ingrijpen een vaste plek wordt voor gebruik en overlast, met alle gevolgen van dien. De gemeente laat weliswaar weten dat er vooruitgang wordt geboekt, maar het blijft daarmee onzeker of de rust die in sommige wijken is teruggekeerd, niet is betaald met overlast in een ander deel van de stad.
